مقدمه
از سالیانی پیش تا به امروز، کسب و کارها با هدف توسعه و بهبود عملکرد خود، به فکر داشتن فضایی مناسب برای نگهداری و یا استفاده از ماشین آلات مختلف هستند. از این رو، سوله صنعتی به یکی از مهمترین شاخص‌های تاثیرگذار در بهره‌وری بهتر کسب و کارها تبدیل شده است.
سوله صنعتی چیست؟
سوله عموما به سازه‌های فلزی بزرگ با سقف‌های شیب دار و یا قوسی، بدون داشتن ستون‌های میانی گفته می‌شود. سوله کاربردهای مختلفی از جمله تولید و ذخیره‌سازی مواد مختلف، نگهداری حیوانات،کارگاه‌ها و… دارد. با شروع انقلاب صنعتی در اروپا کاربری سوله‌ها در حوزه‌های صنعتی رواج پیدا کرد. کارخانه‌ها، پالایشگاه‌ها و فعالان حوزه صنعت، ساخت سوله‌های صنعتی را گسترش دادند. درنتیجه به سازه‌های فلزی بزرگ و مسقف که به منظور کارخانه‌ها و یا تولیدات صنعتی ساخته می‌شوند، سوله صنعتی گفته می‌شود.
سوله صنعتی از چه متریالی ساخته می‌شود؟
استفاده از بتن در ساخت سوله‌ها بسیار سخت و عملا غیرممکن است. در گذشته ابتدا از چدن به دلیل شکل پذیری بالا و سپس از آهن به دلیل شکل پذیری و چکش خواری راحت‌تر آن، برای ساخت سوله استفاده می‌شد. پس از آن فولاد که از آلیاژ آهن و کربن ساخته شده است اصلی ترین متریال استفاده شده در سوله‌ها شد. فولاد نقش مهمی در طراحی پل، اسکلت ساختمان ( خصوصا ساختمان‌های بلند)، مخزن سیالات و سایر سازه‌ها دارد. محبوبیت فولاد به دلیل داشتن استحکام، قابلیت شکل دهی آسان، انعطاف پذیری بالا، سبک بودن، چکش خواری، تعویض و نصب راحت تر به شکل چشم‌گیری افزایش داشته است.
اتصالات سوله صنعتی
در قدیم (حتی امروزه در برخی پروژه‌ها) از روش جوشی برای اتصال قطعات استفاده می‌شد. با پیشرفت تکنولوژی به مرور زمان استفاده از پیچ و مهره جایگزین روش جوشی شده است. این امر باعث سریع‌تر شدن روند اجرا و مقاومت بالای آن در برابر خوردگی می‌شود. علاوه بر آن در برابر حوادثی چون آتش‌سوزی این نوع اتصالات بسیار مقاوم است. در نهایت به صورت کلی روش جوشکاری در نصب، به دلیل عدم تسلط جوشکار در موقعیت جوش روشی منسوخ شده به حساب می‌آید. همچنین در برخی موارد نمی‌توان اصلاحات احتمالی جوش، کنترل و بازرسی دقیقی انجام داد. اما نمی‌توان آن را در برخی شرایط نادیده گرفت.
انواع سوله
طراحی و ساخت سوله‌های صنعتی مزایای بسیاری دارد. از جمله صرفه جویی در هزینه‌ها با ادغام کردن بخش تولید و توزیع در یک مکان، مدیریت بهتر انبار و زنجیره تأمین و همچنین کاهش خطرات احتمالی در بخش نگهداری را به همراه دارد.سوله‌ها در ابعاد و اندازه‌های متفاوتی هستند و نوع کاربری و نیاز مشتریان است که آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کند. اما به صورت کلی سوله‌ها را می توان به چهار دسته تقسیم کرد؛
۱- سبک خرپایی
۲- سبک تیرورقی
۳- سبک UBM
۴- سنگین (تیرورقی، سنتی)
هر یک از این نوع سوله‌ها خود نیز به انواع مختلفی تقسیم بندی می‌شوند. این تقسیم بندی با توجه به اندازه، نوع دهانه و میزان فولاد به کار رفته در آن‌ها متفاوت است. در ادامه به اختصار توضیحاتی درباره ی سوله‌های سبک و سنگین و همچنین مزایا و معایب آن‌ها می‌پردازیم.
سوله سبک خرپایی
یکی از بهترین و مدرن ترین نوع سوله صنعتی، سوله خرپایی است. سازه‌های خرپایی از فولاد، پروفیل و گاهی چوب ساخته می‌شوند. وزن سبک، تحمل راحت‌تر نیروهای کششی و فشار وارده بر سازه، مقاومت بالای آن‌ها، عدم وجود محدودیت در دهانه سوله و... را می‌توان از مزایای سازه‌های خرپایی نام برد. از معایب آن نیز می‌توان به قیمت بالای آن در دهانه‌های کمتر از ۱۵ تا ۱۸ متر نسبت به سوله‌های تیر ورقی اشاره کرد.
سوله تیرورقی سنگین
سوله تیرورقی امروزه در دنیا کاربرد بسیار کمی دارد. در ایران اما همچنان جزء سازه‌های محبوب به حساب می‌آید. این سازه‌ها با اتصال و جوشکاری ورق‌های فولاد و برش آن‌ها طبق محاسبات و طراحی‌های انجام شده، صورت می‌گیرد.انجام پروژه‌های سازه‌های تیرورقی مرسوم، به دلیل میزان استفاده‌ی بالای فولاد در آن و قیمت بالای آهن عملا صرفه‌ی اقتصادی ندارد. لازم به ذکر است در بعضی از پروژه‌ها، سازه‌های تیر ورقی گزینه ی بسیار خوبی هستند.از اصلی ترین مزایای ساخت سوله‌های سنگین می‌توان به استحکام بالا و عمر طولانی آن‌ها و همچنین انعطاف پذیری آن در ساخت و طراحی اشاره کرد. قیمت بالای آن در سوله صنعتی با دهانه ۱۵ تا ۱۸ متر به بالا را می‌توان از معایب این نوع سازه‌ها در نظر گرفت.
سوله UBM
سوله سبک قوسی یا UBM به کمک دستگاهی به نام (Ultimate building machine) ساخته می‌شود. جنس این سوله‌ها از ورق گالوانیزه است. همچنین این سوله دارای سقف قوسی شکل است و در مقایسه با سوله خرپایی و یا تیرورقی ارزان‌تر و به صرفه‌تر است. این سازه‌ها به دلیل استفاده از ورق گالوانیزه سازگاری بهتری با محیط زیست دارند. همچنین ظاهری مدرن در عین حال سبک دارند. سبک بودن این سازه‌ها به علت ورق مصرفی کمتر باعث می شود فرآیند نصب سوله راحت‌تر و سریع‌تر انجام پذیرد.
دست دوم
سوله‌های دست دوم را نمی توان جزؤ انواع سوله نام برد. در برخی موارد استفاده از سوله‌هایی که از قبل استفاده شده و کاربری داشته‌اند، استفاده می‌شود. سوله‌های کارکرده برای شرایطی که کسب و کارها هزینه کمتری پرداخت کنند ( که البته همیشه هم این گونه نیست) و کیفیت سوله چندان مهم نباشد، مورد بررسی قرار می‌گیرد . البته که در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی و محیطی، جنس خاک و بررسی محل آن بسیار مهم است.
انتخاب نوع سوله
اینکه کدام یک از انواع سوله برای کسب و کارها مناسب است در ابتدا به نوع کاربری، طول، عرض، ارتفاع، دهانه و ... بستگی دارد. ممکن است در برخی موارد ساخت سوله سبک به هیچ عنوان توصیه نشود و سوله سنگین یا تیر ورقی به صرفه‌تر باشد. در طراحی برخی سوله‌ها که به منظور نگهداری و انبار استفاده می شود نیز استراتژی ارزیابی موجودی کالا، شاخص مهمی برای بررسی است. اینکه فرآیند آن بر اساس اولین صادره از اولین وارده (FIFO) و یا اولین صادره از آخرین وارده (LIFO) باشد، تاثیر مستقیمی در پلان سوله صنعتی دارد. بنابراین قبل از هر چیز اطلاعاتی درباره کسب و کار و صنعت خود کسب کنید و سپس با کمک مشاوران متخصص نوع سوله خود را انتخاب کنید.
مراحل ساخت سوله
اجرا و مراحل ساخت سوله صنعتی با توجه به توضیحات بالا شامل:
۱- عقد قرارداد، جمع آوری و بررسی اطلاعاتی مانند کاربری، زمین محل اجرای پروژه، نوع خاک و .. برای محاسبه وزن سوله
۲- طراحی نقشه مناسب توسط مهندسین متخصص با در نظر گرفتن محاسبات فنی سوله
۳- طراحی و اجرای نقشه فونداسیون
۴- خرید مصالح فولادی و ساخت سوله در کارخانه مطابق نقشه‌ی طراحی شده
۵- حمل مصالح فلزی به محل نصب پروژه
۶- نصب و اجرای پروژه توسط نیروی انسانی
این تنها مراحل کلی فرآیند طراحی و اجرای سوله صنعتی است. در نگاهی جزئی‌تر هر یک از مراحل بالا خود شامل جزئیاتی هستند. به عنوان مثال انتخاب نوع رنگ سوله صنعتی خود نیز شامل انتخاب رنگ آلکیدی و یا اپوکسی است که هر کدام با توجه به منطقه‌ی انتخابی مزایا و معایب خود را داراست. ما در شرکت نیماد تمامی این مراحل را با دقت و کیفیتی ستودنی و با در نظر گرفتن نیاز مشتریان و مطابق آیین نامه ساخت و نصب سوله انجام می‌دهیم. این اقدامی بزرگ در توسعه و رشد کسب و کار شماست که مفتخر هستیم در آن با شما سهیم باشیم.
اجزای سوله صنعتی
به طور کلی اجزای سوله های خرپایی و تیرورقی شبیه به یکدیگر است. از اجزای آن می‌توان به المان‌های فلزی مانند قاب اصلی، وال پست، لاپه، استرات، مهاربند، بادبند، سینه بند، بیس پلیت، تیر‌ها، ستون‌ها و جرثقیل‌ها اشاره کرد. سوله‌های UBM اجزای متفاوتی دارند که فاقد اسکلت فلزی هستند. نرم افزارهای آنالیز کننده، دستگاه‌های تولید کننده، ماشین‌های دوخت یا سیمر‌ها از اجزای سوله‌های UBM هستند. همان‌طور که گفتیم در سوله‌های UBM روش اتصالات با ماشین‌های دوخت است و نیازی به روش پیچ و مهره‌ای یا جوشی نیست.
محاسبه‌ی قیمت سوله صنعتی
بودجه و برنامه‌ریزی مالی شاخص مهمی در انتخاب نوع و طراحی سوله صنعتی است. در ابتدا به عوامل تاثیرگذار در قیمت سوله صنعتی می‌پردازیم که شامل: قیمت مواد اولیه، طراحی سوله، دستمزد اجرا و حمل و نقل است.
مواد اولیه
به دلیل جنس سازه‌های فلزی که از آهن و فولاد ساخته می‌شوند. مواد اولیه با قیمت روز آن بررسی می‌شود. طبیعتا هر چقدر قیمت روز آهن بیشتر باشد، در نتیجه هزینه‌ی سوله بیشتر خواهد بود. قطعات اولیه به کار رفته، میلگرد و بتن برای ساخت و اجرای فونداسیون پروژه نیز در برآورد قیمت سوله صنعتی تاثیرگذار خواهد بود.
طراحی پروژه
شاخص بعدی، طراحی سوله صنعتی است که نوع پیچ و مهره، رنگ و در برخی پروژه‌ها فرآیند جوشکاری مدنظر است. همچنین وزن سوله براساس کاربری، تعداد طبقات و نیروهای وارده محاسبه می‌شود. در نهایت میزان فولاد مصرفی محاسبه می‌گردد. آنچه که از اهمیت زیادی دارد، طراحی بهینه سوله توسط یک تیم متخصص و با تجربه است. با برآورده ساختن ایمنی در سازه با رعایت کلیه مقررات آئیین نامه‌ای، یک سوله‌ی سبک و بهینه را می‌توان ساخت.
دستمزد
دستمزد اجرا بر اساس مدت زمان اجرای ساخت سوله صنعتی، پیچیدگی و حساسیت آن، بیمه، تهیه غذا و ... متغیر خواهد بود. البته دستمزد ساخت سوله در نوع‌های مختلف تیرورقی و خرپایی با هم متفاوت است. معمولا دستمزد اجرای سوله خرپایی بیشتر از سوله تیرورقی خواهد بود.
حمل و نقل
حمل و نقل قطعات، مصالح و تجهیزات با توجه به مسافت کارخانه تا محل اجرای پروژه جزء شاخص‌هایی است که در برآورد هزینه‌ی سوله صنعتی تاثیر می‌گذارد.
سخن پایانی
سوله صنعتی می تواند مزیت رقابتی مهمی در کسب و کارها محسوب شود. توجه به کیفیت ساخت سوله با توجه به جزئیاتی که دارد، دوام و پایداری را به همراه دارد. در نظر داشته باشید حتی عقد قرارداد برای انجام پروژه‌های سوله صنعتی نکاتی بسیار حائز اهمیت را داراست که بی‌توجهی به آن منجر به خسارات و ضررهای مالی جبران ناپذیری می‌شود.
ما در کنار شما هستیم
حال اگر به دنبال تحولی بزرگ در کسب و کار خود هستید که نتیجه‌ی این تحول بهبود عملکرد، کاهش هزینه تمام شده و سوددهی بالاتر شما است؛ در قدم اول اطلاعاتی، هر چند کوتاه و مختصر، درباره‌ی حوزه‌ی فعالیت خود جمع آوری کنید. اگر نقشه ای برای ساخت و اجرای سوله دارید می‌توانید آن را با ما درمیان بگذارید. پس از آن به کمک مشاوران و متخصصان ما در شرکت نیماد، اقدام به ساخت سوله کنید تا شما را به اوج، در عین ایستادگی و پایداری برسانیم. شرکت طرح و ساخت نیماد با سال‌ها تجربه در زمینه‌ی طراحی، ساخت و اجرای پروژه‌های سوله و اسکلت فلزی و همچنین خدمات ساخت، نصب و اجرای جرثقیل سقفی به شما در انتخاب بهترین‌ها کمک می‌کند.