مقدمه
در گذشته از سوله‌ها برای مواردی مثل نگهداری و انبار قطعات مورد نیاز کسب و کارها استفاده می‌شد. امروزه علاوه بر آن، سوله‌های صنعتی کاربری‌های مختلفی دارند. با پیشرفت تکنولوژی سوله‌های صنعتی از تیرورقی به خرپایی تغییر یافت. سوله خرپایی یکی از انواع سوله‌های سبک است که در ادامه‌ی مقاله به طور مفصل به آن میپردازیم.
سوله خرپایی چیست؟
خرپا، به سازه‌هایی گفته می‌شود که مجموعه اعضای آن به صورت مثلثی شکل مونتاژ می‌شوند که عضو اصلی سوله خرپایی است. این سازه‌ها در عین سبک بودن، مقاومت و استحکام بسیار خوبی دارند. به دلیل طراحی و اجرا به روش نوین، سوله خرپایی هزینه‌ی کمتری نسبت به سوله‌های تیرورقی دارند. همچنین نداشتن محدودیت در اندازه‌ی دهانه و ارتفاع خود نیز دلیل دیگری برای محبوبیت این سازه‌هاست.
کاربردها
با توجه به پایداری این سازه‌ها و نیز هزینه‌ی پایین ساخت آن در کمترین زمان ممکن، سوله خرپایی کاربردهای بسیاری در صنایع مختلف دارد. از جمله این کاربردها، می‌توان به :
۱- انبار و نگهداری
۲- پوششی و ورزشی
۳- کارخانه‌های تولید
۴- پرورش دام و طیور و گلخانه
۵- بهداشتی و درمانی
۶- ماشین آلات و خودرو
۷- ساخت تیر اصلی جرثقیل سقفی
۸- آشیانه‌ها
۹- کنسول‌های بزرگ
۱۰- ایجاد سقف‌های کاذب با ارتفاع زیاد در ساختمان‌ها
۱۱- ایستگاه‌های قطار و سالن‌های فرودگاه‌ها
و ....اشاره کرد.
حمل و نقل و نصب آسان سوله خرپایی، آن را گزینه‌ی مناسبی برای پیشرفت کسب و کارهای مختلف کرده است. البته که برای انتخاب نوع سوله عوامل مختلفی را باید بررسی کرد اما در حالت کلی سوله‌های خرپایی کارآمد و اقتصادی هستند.
جنس و متریال استفاده شده
متریال اصلی استفاده شده در سوله‌های خرپایی، پروفیل فلزی، قوطی، لوله، ناودانی و نبشی است. در مواقعی که سایز پروفیل و مقطع به اندازه‌ی لازم ضخیم نباشد از پروفیل‌های دوبل و ترکیبی استفاده می‌شود.
انواع سوله خرپایی
پیش‌تر گفتیم که سوله خرپایی به سازه‌هایی گفته می‌شود که عضو اصلی آن خرپا است. همچنین پیکربندی پایه‌ای این سازه‌ها به شکل سقف-تراس، شیبدار و یا تخت است. به طور کلی این سازه‌ها همانند سازه‌های خرپایی به سه نوع ساده، مرکب ساخته می‌شوند. در نوع ساده معمولا سه عضو در دو گروه مفصلی اتصال می‌یابد. در نوع مرکب از ترکیب بیش از یک نوع خرپا ساخته می‌شود؛ به همین دلیل برای دهانه‌های بزرگ مناسب است. سوله‌های خرپایی را می‌توان به ۹ دسته تقسیم بندی کرد؛
۱- خرپا با یال‌های موازی
۲- مثلثی شیبدار در دو طرف
۳- خرپا مثلثی با شیب زیاد در دو طرف ( که تمرکز المان‌های داخلی در نزدیک قاعده پایین مثلث باشد)
۴- خرپا چتری
۵- خرپا مثلثی با شیب یک طرفه
۶- خرپا ذوزنقه‌ای
۷- خرپای پاشنه بلند
۸- خرپای چهارگوش
۹- خرپای قیچی
در ادامه به ویژگی‌های هر یک از انواع خرپا در سوله خرپایی میپردازیم؛ اما پیش از آن باید نوع کاربری محل پروژه را در نظر گرفت تا با ساخت سوله خرپایی مناسب عملکرد و پایداری کسب و کارها تضمین شود. از این رو؛ شرکت نیماد با داشتن نیروی متخصص در این حوزه، آماده‌ی مشاوره و خدمات رسانی به کارفرمایانی که قصد ساخت سوله دارند، است.
خرپا با یال‌های موازی
این نوع سازه برای دهان‌های کوچک مناسب است. نام لاتین آن (Parallel chord truss) و همچنین در این نوع به تیرک حامل نیازی نیست. اگر نیاز به اجرای سقفی محکم با هزینه پایین دارید، گزینه‌ی بسیار مناسبی است.
خرپای مثلثی شیبدار در دو طرف
نام لاتین آن (King post truss) است معمولا برای سازه‌های کوچک در نظر گرفته می‌شود. حداکثر دهانه به کار رفته در آن ۸ متر است. در این نوع، از متریال فولاد و چوب استفاده شده است.
خرپای مثلثی با شیب زیاد در دو طرف
فولاد در قسمت‌های عمودی و کششی آن برای تقویت استحکام سازه، استفاده می‌شود اما متریال اصلی آن چوب است. نام لاتین آن ( Howe truss ) و برای دهانه‌های ۶ الی ۳۰ متر استفاده می‌شود. مشخصه خرپای هاو اعضای مورب آن است که با زوایای یکسانی متمایل هستند. این الگوی اعضای خرپایی مورب و عمودی منجر به توزیع یکنواخت بارها در سراسر خرپا می شود.
خرپای چتری
نام لاتین آن (Fan truss) و قابل استفاده برای سازه‌های متوسط است. همچنین جنس آن از فولاد و حالت آن تقارنی است. اتصالات در آن به دلیل استفاده از قوس‌های فوقانی کوچک بهتر است. در این سازه‌ها آکوردهای بالا به طول‌های کوچک تقسیم می شوند تا تکیه‌گاه‌هایی برای خرپاها فراهم شود.
خرپای مثلثی با شیب یک طرفه
از قدیمی‌ترین و به صرفه‌ترین نوع، برای دهانه‌های ۲۰ الی ۳۰ متر، ( North light roof trust ) است. علاوه بر آن، با استفاده از این نوع سوله خرپایی، امکان اجرای سوله سبک تیرورقی فراهم است. در این سازه‌ها ضلع عمودی کوتاه خرپا لعابدار است به طوری که وقتی از سقف در نیمکره شمالی استفاده می شود، قسمت لعابدار برای بهترین نور رو به شمال است.
خرپای ذوزنقه‌ای
نام لاتین آن ( Pratt truss ) و برای دهان‌های ۶ الی ۱۰ متر مناسب است. جنس به کار رفته در آن نیز فولاد است. در این سازه‌ها اعضای عمودی کششی و اعضای مورب فشاری هستند.
خرپای پاشنه بلند
جنس آن چوبی و بهترین گزینه برای عایق‌کاری و کاهش هزینه‌های انرژی است. نام لاتین آن
(Raised heel roof truss) است.
خرپای چهارگوش
این سازه‌ها دارای وترهای موازی و آرایش اعضای شبکه ای از قطرهای کششی و عمودهای فشاری هستند. بیشتر در سالن‌ها یاسوله‌های راه آهن دیده می شوند. این خرپا را می‌توان به عنوان دو تیر خرپایی در نظر گرفت که توسط بند T در مرکز نگه داشته می‌شود.
خرپای قیچی
در این سازه‌ها اعضای وتر پایینی از یکدیگر عبور می‌کنند و در نقطه‌ای میانی از طول وترهای بالا به وترهای زاویه‌دار بالا متصل می‌شوند و ظاهری شبیه به یک جفت قیچی باز شده ایجاد می‌کنند.
اجزای سوله خرپایی
تا به اینجا از انواع سوله‌های خرپایی گفتیم، اما لازم به ذکر است همانند دیگر سازه‌ها، این نوع سوله اجزای کلی در ساختار خود دارد. این اجزا عبارتند از:
۱- قاب اصلی
۲- وال پست
۳- استرات
۴- لاپه
۵- میل مهار
۶- مهاربند سقف و دیوار
قاب اصلی
برای تهیه‌ی آن از تیرها و ستون‌ها استفاده می‌شود. تیرها به دلیل بارها، به صورت عمودی و به عنوان لنگر قرار می‌گیرند. هر کدام از تیرها و ستون‌ها به صورت با هم و یا جداگانه می‌تواند به صورت خرپا اجرا شود.
وال پست
برای کاهش سطح بادگیر ستون‌های اصلی و تکیه‌گاه شدن دیواره‌های اصلی، در ابتدا و انتهای سوله نصب می‌شوند.
استرات
برای اتصال قاب‌های اصلی از استرات‌ها استفاده می‌شود. همچنین وظیفه انتقال نیرو میان قاب‌ها و تکیه‌گاه شدن برای دیواره‌های اصلی سوله را بر عهده دارند.
لاپه
اتصال سقف بر بدنه‌ی سوله توسط لاپه صورت می‌گیرد.
میل مهار
برای مهارکردن نیروهای جانبی توسط لاپه‌ها، آن‌ها را با ۲ تا ۳ میلگرد طولی بهم متصل می‌کنند که به آن‌ها سگراد یا میل مهار می‌گویند.
مهاربند سقف و دیوار
برای پایداری سقف از مهاربند سقف و برای مهار نیروهای وارده بر دیوار از مهاربند دیوار (به صورت طولی)، استفاده می‌کنند.
مزایا و معایب سوله خرپایی
طراحی و ساخت سوله خرپایی با مزایا و معایبی همراه است. توجه به اقلیم آب و هوایی کمک بسیاری به طراحی سوله می‌کند. از جمله مزایای سوله خرپایی می‌توان به عدم محدودیت در اندازه دهانه و ارتفاع، حمل و نصب آسان، پایداری و مقاومت بالا در برابر فشارهای جانبی وارده و ... اشاره کرد. همچنین از معایب آن می‌توان به هزینه‌ی دستمزد بالای آن برای ساخت و مقرون به صرفه نبودن قیمت آن در ساخت سوله‌هایی با دهانه‌های کوچک، اشاره کرد.
طراحی
پروژه‌های ساخت سوله به طور کلی نیازمند طراحی دقیق و اصولی مطابق با آیین نامه مقررات ملی است. طراحی سوله خرپایی نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ دقت و توجه به جزئیات باعث استحکام و بالا رفتن عملکرد کسب و کارها می‌شود. برای طراحی سوله خرپایی، در ابتدا باید هدف و کاربری آن مورد بررسی قرار بگیرد. این مرحله بسیار مهم و تاثیرگذار است. در قدم بعدی میزان بارهای وارده بر سوله و تجهیزات مورد استفاده ( مانند جرثقیل سقفی ) بررسی می شود. در آخر، نقشه با جزئیات ترسیم می‌شود و سپس دفترچه محاسبات سوله تکمیل می‌شود. برای طراحی سوله خرپایی، به دلیل شیوه نوین طراحی، به نیروی انسانی با تجربه و کارآمد نیازمند است. این سازه‌ها در عین سادگی، پیچیدگی و جزئیات فراوانی دارند. شرکت طرح و ساخت نیماد، با تجربه فراوان در این زمینه، با بررسی دقیق نیازهای کسب و کار شما، طراحی این پروژه‌ها را انجام می‌دهد.
هزینه
ابعاد سوله، متراژ، ارتفاع، ستون، محل اجرا و .. از عوامل تاثیرگذار در قیمت سوله خرپایی است. به همین دلیل برآورد قیمت متغیر خواهد بود. پایداری سوله زمانی اتفاق می‌افتد که دفترچه محاسبات سوله مطابق ارزش ها و نیازهای یک کسب و کار طراحی شود. شرکت طرح و ساخت نیماد تیمی متخصص در زمینه طراحی و اجرای سوله خرپایی را داراست. برای استعلام قیمت سوله خرپایی میتوانید با پر کردن فرم های داخل سایت و یا تماس با ما از طریق ایمیل و یا شبکه های اجتماعی با ما در ارتباط باشید.
سخن پایانی
سازه‌های خرپایی به دلیل میزان فولاد و آهن به کار رفته‌ی کمتر در آن‌ها نسبت به سوله با مقطع تیرورق، بسیار مقرون به صرفه هستند. روش طراحی مدرن در کنار کارآمد بودن آن‌ها، تحولی عظیم در صنعت ساخت و ساز به وجود آورده است. ساخت سازه‌ای مناسب برای کسب و کار شما، گام بلندی برای رسیدن به اهداف مورد نظر شما است. در نظر داشته باشید ساخت سوله صنعتی دارای پیچیدگی خاصی است که عدم توجه به جزئیات منجر به خسارات فراوانی می‌شود. شرکت طرح و ساخت نیماد با ارائه‌ی خدماتی شایسته در زمینه‌ی طراحی و اجرا، از مشاوره اولیه تا پایان پروژه و حتی پس از آن، در کنار شماست. شما میتوانید با خیالی آسوده پروژه‌های خود را، چه در زمینه ساخت سوله و ابنیه و چه طراحی و ساخت جرثقیل سقفی، به ما بسپارید. کافیست با شماره‌های ما تماس بگیرید و یا فرم داخل سایت را تکمیل کنید تا کارشناسان ما در کوتاه‌ترین زمان ممکن با شما تماس بگیرند.